IV. UŻYTKOWANIE ZIEMI
Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2002 wskazujš na znaczne zmiany w użytkowaniu gruntów, zarówno według kierunków użytkowania, jak i według użytkowników.
Zmniejszyła się powierzchnia gruntów należšcych do gospodarstw rolnych, natomiast wzrosła powierzchnia gruntów należšcych do jednostek nie stanowišcych gospodarstw rolnych, określana jako grunty różne. Użytki rolne znajdujšce się we władaniu tych jednostek, jako nie użytkowane rolniczo, w rozliczeniu gruntów ujęto w pozycji „pozostałe grunty”.
Tabl. IV.1. Powierzchnia gruntów oraz struktura ich użytkowania według użytkowników w 2002 r.
|
Wyszczególnienie |
Powierz- chnia ogółem |
Użytki rolne |
Lasy |
Pozo- | ||||
|
razem |
grunty orne |
sady |
łški |
pastwiska | ||||
|
W tysišcach hektarów | ||||||||
|
Ogółem........................... |
1977,8 |
1039,5 |
858,4 |
6,9 |
118,5 |
55,7 |
586,7 |
351,6a |
|
Gospodarstwa rolne... |
1125,1 |
1039,5 |
858,4 |
6,9 |
118,5 |
55,7 |
25,5 |
60,2 |
|
sektora prywatnego.. |
1000,9 |
942,3 |
795,8 |
6,4 |
99,7 |
40,4 |
15,5 |
43,2 |
|
w tym gospodarstwa indywidualne........ |
866,8 |
818,6 |
686,0 |
5,9 |
92,0 |
34,7 |
13,3 |
34,9 |
|
sektora publicznego. |
124,2 |
97,2 |
62,6 |
0,5 |
18,8 |
15,3 |
10,0 |
17,0 |
|
Grunty różne nie stanowišce gospo- |
852,7 |
- |
- |
- |
- |
- |
561,2 |
291,4a |
|
W odsetkach | ||||||||
|
Ogółem........................... |
100,0 |
52,6 |
43,4 |
0,3 |
6,0 |
2,8 |
29,7 |
17,8a |
|
Gospodarstwa rolne... |
100,0 |
92,4 |
76,3 |
0,6 |
10,5 |
4,9 |
2,3 |
5,3 |
|
sektora prywatnego.. |
100,0 |
94,1 |
79,5 |
0,6 |
10,0 |
4,0 |
1,5 |
4,3 |
|
w tym gospodarstwa indywidualne........ |
100,0 |
94,4 |
79,1 |
0,7 |
10,6 |
4,0 |
1,5 |
4,0 |
|
sektora publicznego. |
100,0 |
78,3 |
50,4 |
0,4 |
15,1 |
12,3 |
8,1 |
13,7 |
|
Grunty różne nie stanowišce gospo- |
100,0 |
- |
- |
- |
- |
- |
65,8 |
34,2a |
|
W procentach ogółem | ||||||||
|
Ogółem........................... |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 a |
|
Gospodarstwa rolne... |
56,9 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
4,3 |
17,1 |
|
sektora prywatnego.. |
50,6 |
90,7 |
92,7 |
92,6 |
84,2 |
72,5 |
2,6 |
12,3 |
|
w tym gospodarstwa indywidualne........ |
43,8 |
78,7 |
79,9 |
86,2 |
77,6 |
62,3 |
2,3 |
9,9 |
|
sektora publicznego. |
6,3 |
9,3 |
7,3 |
7,4 |
15,8 |
27,5 |
1,7 |
4,8 |
|
Grunty różne nie stanowišce gospo- |
43,1 |
- |
- |
- |
- |
- |
95,7 |
82,9a |
|
a W pozycji „pozostałe grunty” zawarto również 102,8 tys. ha użytków rolnych nie użytkowanych rolniczo (tereny budowlane, rekreacyjne itp.). | ||||||||
Powierzchnia gospodarstw rolnych w 2002 r. wyniosła 1125,1 tys. ha i w porównaniu z danymi z 1996 r. była mniejsza o 69,5 tys. ha, tj. o 5,8% (w kraju o 6,9%). Areał użytków rolnych w gospodarstwach rolnych w 2002 r. wyniósł 1039,5 tys. ha i w porównaniu z 1996 r. był mniejszy o 59,6 tys. ha, tj. o 5,4%. Powierzchnia gruntów ornych w gospodarstwach rolnych wyniosła 858,4 tys. ha i w porównaniu do poprzedniego spisu rolnego była mniejsza o 19,1 tys. ha, tj. o 2,2 %, w tym powierzchnia zasiewów w gospodarstwach rolnych wyniosła
707,2 tys. ha i w porównaniu z 1996 r. była mniejsza o 63,2 tys. ha, tj. o 8,2%. Powierzchnia sadów w gospodarstwach rolnych wyniosła 6,9 tys. ha i w porównaniu do 1996 r. była mniejsza o 2,2 tys. ha, tj. o 24,3%. Powierzchnia łšk trwałych w gospodarstwach rolnych wyniosła 118,5 tys. ha i w porównaniu do 1996 r. była mniejsza o 18,7 tys. ha, tj. 13,6%. Areał pastwisk trwałych w gospodarstwach rolnych wyniósł 55,7 tys. ha, tj. o 19,6 tys. ha (o 26,1%) mniej niż w 1996 r.
Analizujšc strukturę użytkowania gruntów w 2002 roku w województwie należy zaznaczyć, że powierzchnia gruntów różnych nie stanowišcych gospodarstw rolnych wyniosła 852,7 tys. ha, co stanowiło 42,7% powierzchni administracyjnej województwa, a więc w porównaniu z danymi z 1996 r. było to więcej o 3,6 pkt.
W 2002 r. struktura użytkowania ziemi różniła się dość znacznie od zanotowanej w 1996 r. - zmniejszył się udział powierzchni użytków rolnych w powierzchni ogólnej o 3,0 pkt, zwiększył się o 1,2 pkt udział lasów, natomiast o 1,9 pkt wzrósł udział gruntów pozostałych.
Wzrosła powierzchnia lasów i gruntów leśnych w wyniku zalesień zwišzanych z realizacjš Krajowego Programu Zwiększania Lesistości.
W strukturze użytkowania gruntów należšcych do gospodarstw rolnych wzrosła powierzchnia odłogów i ugorów – ze 107,1 tys. ha w 1996 r. do 151,2 tys. ha w 2002 r.
Powierzchnia odłogów i ugorów w gospodarstwach rolnych sektora prywatnego w 2002 r. wynosiła 109,3 tys. ha, z czego odłogi zajmowały prawie 84,5 tys. ha (wystšpiły w 39,1 tys. gospodarstw rolnych sektora prywatnego), zaś ugory zajmowały ok. 24,8 tys. ha (wystšpiły w 14,0 tys. tych gospodarstw). Powierzchnia odłogów i ugorów w gospodarstwach rolnych sektora publicznego wyniosła 41,9 tys. ha, z czego odłogi zajmowały 41,6 tys. ha, a ugory 0,3 tys. ha.
Największy udział odłogów i ugorów zaobserwowano w gospodarstwach największych – po-wyżej 2500 ha oraz w gospodarstwach do 15 ha.
Jednocześnie woj. dolnoślšskie należało do województw z największym udziałem UR w ogólnej powierzchni gospodarstw rolnych wynoszšcym 92,4%. Większy odsetek UR miało tylko woj. opolskie (94,2%).