V.  STRUKTURA  ZASIEWÓW

Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w 2002 r. wykazały, że w ciągu ostatnich 6 lat, tj. od pełnego spisu rolnego przeprowadzonego w 1996 r. znacznie zmniejszyła się ogólna powierzchnia zasiewów i zmieniła się struktura zasiewów. W 2002 r. ogólna powierzchnia zasiewów wyniosła 707,2 tys. ha i w porównaniu do 1996 r. zmniejszyła się o 63,2 tys. ha, tj. o 8,2% (w kraju o 12,5%).

Tabl. V.1.  Powierzchnia i struktura zasiewów według użytkowników w latach 1996 i 2002

^a  Zboża ogółem łącznie z kukurydzą na ziarno.  ^b Łącznie z mieszankami zbożowo-strączkowymi.

Struktura zasiewów w 2002 r. przedstawiała się następująco:

• zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi oraz gryka, proso, inne zbożowe łącznie z kukurydzą na ziarno zajmowały powierzchnię  556,0 tys. ha, co stanowiło 78,6% ogólnej powierzchni zasiewów (w kraju 77,1%); pod względem udziału zbóż w ogólnej powierzchni zasiewów Dolny Śląsk zajmował 4 miejsce po woj. lubuskim, podlaskim, warmińsko-mazurskim,
• ziemniaki zajmowały 35,7 tys. ha, tj. 5,1% (w kraju 7,5%)  – wśród województw 10 lokata,
• grupa roślin przemysłowych –  84,7 tys. ha, tj. 12,0% (w kraju 7,0%), co lokuje woj. dolnośląskie na 3 miejscu po woj. opolskim (13,9) i zachodniopomorskim (13,2%),
• rośliny pastewne łącznie z kukurydzą na zielonkę – 16,8 tys. ha, tj. 2,4% ogólnej powierzchni zasiewów (w kraju 5,2%) – ostatnia lokata wśród województw,
• pozostałe uprawy – 12,0 tys. ha, tj. 1,7% powierzchni zasiewów (w kraju 2,8%) – wśród województw 12 lokata.

W porównaniu do pełnego spisu rolnego z 1996 r. znacząco zmniejszyła się w województwie powierzchnia uprawy:

• ziemniaków – o 16,3 tys. ha, tj. o 31,3 %, przy spadku ich udziału w ogólnej powierzchni zasiewów o 1,6 pkt, ( w kraju powierzchnia zmniejszyła się o 40,1%, a udział w ogólnej powierzchni zasiewów o 3,4 pkt),
• roślin pastewnych (z kukurydzą na zielonkę) o 15,9 tys. ha, tj. o 48,8%, przy jednoczesnym zmniejszeniu o 1,8 pkt ich udziału w ogólnej powierzchni zasiewów, ( w kraju powierzchnia pastewnych zmniejszyła się o 44,7%, a w ogólnej powierzchni zasiewów o 3,0 pkt),
• upraw pozostałych – o 12,0 tys. ha, tj. o 50,0%, ze zmniejszeniem się ich udziału w ogólnej powierzchni zasiewów o 1,4 pkt (w kraju analogiczne wskaźniki przedstawiały się odpowiednio 27,2% i 0,6 pkt).

Wzrosła natomiast w województwie dolnośląskim powierzchnia uprawy zbóż (z kukurydzą na ziarno) o 10,9 tys. ha, tj. o 2,0%, a ich udział w ogólnej powierzchni zasiewów wzrósł o 7,8 pkt, (w kraju wystąpił spadek  powierzchni uprawy zbóż o 4,9%, przy wzroście ich udziału w ogólnej powierzchni zasiewów o 6,2 pkt).

W ogólnej powierzchni zasiewów  udział sektora prywatnego wyniósł 97,1%, natomiast udział sektora publicznego – 2,9%.

Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego wykazały istotne zmiany w strukturze zasiewów poszczególnych grup upraw, jak również zmiany udziału poszczególnych roślin w ramach grup upraw.

Należy zauważyć, że w porównaniu z rokiem 1996:

• znacząco zmniejszył się areał uprawy żyta – o 33,9 tys. ha, tj. o 46,0% ( w kraju o 35,4%),
• powierzchnia uprawy kukurydzy wzrosła o 64,2 tys. ha, tj. o 289,0%,
• zmniejszyła się powierzchnia zasiewów pszenżyta o 2,4 tys. ha, tj. o11,6% (w kraju wzrosła o 35,5%),
• powierzchnia uprawy buraków cukrowych wynosząca 29,7 tys. ha w 2002 r. zmniejszyła się o 18,1 tys. ha, tj. o 37,9% (w kraju o 33,1%),
• powierzchnia zasiewów rzepaku i rzepiku w 2002 r. zmniejszyła  się o 11,4 tys. ha,
  tj. o 17,5% (w kraju wzrosła o 55,3%),
• powierzchnia uprawy warzyw gruntowych zmniejszyła się o 8,2 tys. ha, tj. o 54,1% (w kraju o 27,6%),
• powierzchnia plantacji truskawek zmniejszyła się o 0,8 tys. ha, tj. o 37,2% (w kraju
  o 29,2%).

Zmniejszenie ogólnej powierzchni pod zasiewami wynika przede wszystkim ze znacznie mniejszej liczby gospodarstw rolnych zajmujących się produkcją roślinną.

W 2002 r. ogólna liczba gospodarstw zajmujących się uprawą ziemiopłodów rolnych wynosiła 89,9 tys., tj. 63,6% ogólnej liczby gospodarstw rolnych (w kraju 68,4%).

Liczba gospodarstw rolnych zajmujących się uprawą poszczególnych ziemiopłodów wynosiła:

• pszenicy ozimej – 50,6 tys. gospodarstw, tj. 35,8 % ogólnej liczby gospodarstw rolnych
  (w kraju 29,0%),
• pszenicy jarej – 18,2 tys. , tj. 12,9% (w kraju 13,2%),
• żyta – 17,0 tys., tj. 12,0 % (w kraju 27,0%),
• jęczmienia ozimego – 10,1 tys. , tj. 7,1% (w kraju 5,3%),
• jęczmienia jarego – 25,6 tys., tj. 18,1 % (w kraju 17,1%),
• owsa – 16,1 tys., tj. 11,4 % (w kraju 19,1%),
• pszenżyta ozimego – 11,3 tys., tj. 8,0% (w kraju 16,1%),
• pszenżyta jarego – 2,0 tys., tj. 1,4% (w kraju 4,2%),
• kukurydzy na zielonkę i ziarno łącznie – 12,1 tys., tj. 8,5% (w kraju 7,0%),
• ziemniaków – 63,9 tys., tj.45,2% (w kraju 53,0%),
• buraków cukrowych – 5,0 tys. tj. 3,6%  (w kraju 3,5%),
• warzyw gruntowych –25,1 tys. tj. 17,8% (w kraju 21,0%),
•  truskawek – 5,6 tys. tj. 4,0 % (w kraju 6,7%).

Liczba gospodarstw zajmujących się uprawą mieszanek zbożowych ozimych wyniosła 3,1 tys., tj. 2,2 % ogólnej liczby gospodarstw rolnych (w kraju 3,3%), mieszanek zbożowych jarych – 18,7 tys. (13,2%) w kraju 23,8%, kukurydzy na zielonkę – 1,5 tys. (1,1%) a w kraju 3,4%, kukurydzy na ziarno – 10,6 tys. (7,5%) w kraju 3,8%, rzepaku i rzepiku ozimego – 6,2 tys. (4,4%) a w kraju 1,4% oraz rzepaku i rzepiku jarego – 0,5 tys., tj. 0,4% (w kraju 0,1%) ogólnej liczby gospodarstw rolnych.